ระวัง ! ผลข้างเคียงและโทษของอาหารเสริม อันตรายกว่าที่คิด

อาจมีหลายคนเคยสงสัยว่า กินอาหารเสริมเยอะ อันตรายไหม ? อาหารเสริม ก็ไม่ต่างอะไรกับอาหารและยาทุกชนิด ที่มีทั้งประโยชน์และโทษ เพียงแต่เราต้องชั่งน้ำหนัก โดยคำนึงถึงผลดีและผลเสียที่จะได้รับว่า แบบไหนคุ้มค่ากว่า โดยเฉพาะกลุ่มวิตามินที่ละลายในไขมัน (A, D, E, K) ซึ่งอาจทำให้เกิดโทษของอาหารเสริม ที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพอย่างร้ายแรงได้

ผลข้างเคียง และโทษของอาหารเสริม ภัยร้ายใกล้ตัว 

วิตามินเอ (Retinol)

กินอาหารเสริมเยอะ อันตรายไหม ? ถ้าสำหรับวิตามินเอคงต้องตอบว่า อันตรายมาก โดยเฉพาะกรณีที่ได้รับวิตามินเอสูง (Hypervitaminosis A) มากกว่า 30,000 IU ในครั้งเดียว หรือทานสะสมมากกว่า 10,000 IU ต่อวัน เพราะจะทำให้ความดันในกะโหลกศีรษะสูง, ผิวลอก, ตาบอด, ตับวาย, โคม่า หรือเสียชีวิต รวมทั้งส่งผลให้ทารกในครรภ์พิการด้วย

วิตามินดี (Calciferol)

ปกติวิตามินดี จะทำหน้าที่ช่วยดูดซึมแคลเซียม ดังนั้นการได้รับวิตามินดีเกินขนาด ย่อมทำให้ระดับแคลเซียมในเลือดสูงกว่าปกติ (Hypercalcemia) จนหัวใจเต้นผิดจังหวะ, ปัสสาวะออกมาก, ชัก, โคม่า แต่ถ้ารับวิตามินเสริมไม่สูงมาก อาจมีอาการแค่เบื่ออาหาร, น้ำหนักลด หรือปวดท้องเท่านั้น

 วิตามินอี (Alpha-tocopherol) 

ร่างกายต้องการวิตามินอีเพียง 11 – 13 มิลลิกรัมต่อวัน ซึ่งหากได้รับจากผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร จำพวกสารสกัดจากผักใบเขียว, เมล็ดพืช, แป้งสาลี หรือน้ำมันปลามากเกินไป อาจทำให้อ่อนแรง, เมื่อยล้า, เห็นภาพซ้อน, เลือดออกง่าย ทั้งยังเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดสมอง และมะเร็งต่อมลูกหมากด้วย

วิตามินเค (Phytonadione)

วิตามินเคทำหน้าที่สำคัญในการช่วยให้เลือดแข็งตัว ดังนั้นผู้ป่วยที่ต้องทานยาต้านการแข็งตัวของเลือด (Anticoagulant) เช่น วาฟาริน (Warfarin) เพื่อรักษาโรคลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำ (Deep Vein Thrombosis), เส้นเลือดสมองตีบ, มีประวัติผ่าตัดเปลี่ยนลิ้นหัวใจ จึงไม่ควรทานอาหารเสริมที่มีวิตามินเค เพราะจะทำให้ยาไม่ออกฤทธิ์ จนเกิดลิ่มเลือดอุดตันซ้ำได้

วิตามินซี (Ascorbic Acid)

โทษของอาหารเสริม ที่เกิดจากการทานวิตามินซีเกินขนาด โดยเฉพาะมากกว่า 2,000 มิลลิกรัมต่อวัน คือทำให้มีอาการปวดเกร็งท้อง, คลื่นไส้อาเจียน, ถ่ายเหลว, ปวดศีรษะไมเกรน และเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดนิ่วในไต รวมทั้งยังอาจลดประสิทธิภาพของยาเคมีบำบัดด้วย

เหล็ก

ผลข้างเคียงของอาหารเสริม ที่เกิดจากการทานธาตุเหล็กมากเกินไป คือทำให้มีเหล็กสะสมตามอวัยวะต่าง ๆ ในร่างกาย จนเกิดภาวะเหล็กเกิน (Hemochromatosis, Iron Overload) ส่งผลให้ตัวเหลือง, ตาเหลือง, ตับวาย, หัวใจล้มเหลว จนถึงขั้นเสียชีวิตได้

แคลเซียม

การทานแคลเซียม พร้อมกับยาปฏิชีวนะกลุ่มเตตราไซคลีน (Tetracycline) และฟลูออโรควิโนโลน (Fluoroquinolone) จะทำให้ประสิทธิภาพของยาลดลงกว่า 40% รวมทั้งยังอาจทำให้มีอาการท้องผูก, กรดไหลย้อน, ฮอร์โมนพาราไทรอยด์ต่ำ, เกิดนิ่วในไต และมีหินปูนเกาะเส้นเลือดได้

ซีลีเนียม

การทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ที่มีซีลีเนียมเป็นส่วนประกอบ เพื่อหวังผลในการเสริมภูมิคุ้มกัน ต้องคอยระวังการได้รับซีลีเนียมเกินขนาด (Selenosis) ด้วย ซึ่งอาจทำให้มีอาการพะอืดพะอม, อ่อนแรง, ผมร่วง, เล็บฉีก, ซีด, ข้อเสื่อม, ทำลายระบบประสาท, ตับและไตวาย รวมทั้งยังเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคเบาหวานและมะเร็งบางชนิดด้วย

น้ำมันปลา

โทษของอาหารเสริมจากการได้รับน้ำมันปลา ที่มีกรดไขมันโอเมกา-3 มากเกินไป คืออาจทำให้มีผื่นขึ้น, แสบร้อนกลางอก, ท้องเสีย, น้ำตาลในเลือดสูงขึ้น, เลือดกำเดาไหล, มีเลือดออกตามตัว หรืออาจรุนแรงถึงขั้นเลือดออกในสมองได้ ดังนั้นจึงควรระวังในคนที่มีปัญหาเลือดแข็งตัวช้า หรือทานยาบางชนิดอยู่ เช่น ยาคุมกำเนิด, ยาต้านการแข็งตัวของเลือด, ยาต้านเกล็ดเลือด (Antiplatelet) และยาสมุนไพรอยู่เดิม

สรุป

ผลข้างเคียงและโทษของอาหารเสริม เป็นอันตรายใกล้ตัวที่พบได้เรื่อย ๆ เพราะหลายคนยังขาดความเข้าใจว่า หากได้รับวิตามินเสริมมากเกินไป หรือนำไปทานคู่กับยาอื่นโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ อาจส่งผลร้ายต่อสุขภาพได้