รู้ไว้ ไม่ต้องป่วยนาน ! วิธีดูแลตัวเองเมื่อเป็นไข้หวัดใหญ่ พร้อมแนวทางป้องกัน

ช่วง 6 เดือนแรกของปี 2565 สถิติผู้ป่วยด้วยโรคไข้หวัดใหญ่ในไทย มีประมาณ 2,500 คน คาดการณ์ว่าช่วงครึ่งปีหลัง ซึ่งเป็นหน้าฝนและหน้าหนาว การแพร่ระบาดน่าจะสูงขึ้น ทุกคนจึงควรศึกษาวิธีดูแลตัวเองเมื่อเป็นไข้หวัดใหญ่ไว้ เพื่อเตรียมพร้อมรับมืออย่างถูกวิธี

แนะนำ วิธีดูแลตัวเองเมื่อเป็นไข้หวัดใหญ่

หลีกเลี่ยงการออกนอกบ้าน

หากมีอาการไข้หวัดใหญ่ที่ไม่รุนแรง และไม่ใช่กลุ่มเสี่ยง สามารถดูแลตัวเองอยู่บ้านได้ โดยพยายามพักผ่อนให้เต็มที่ ไม่ต้องรับยาต้านไวรัส แต่ควรแยกห้องพัก แยกทานอาหาร และแยกของใช้ในช่วง 1 – 3 วันแรก เพราะเป็นช่วงที่แพร่เชื้อสูงสุด

เช็ดตัวลดไข้

วิธีดูแลตัวเองเมื่อเป็นไข้หวัด ที่ควรทำต่อเนื่องในขณะมีไข้สูง คือการเช็ดตัวลดไข้ ซึ่งสามารถทำได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ โดยวิธีลดไข้ที่ถูกต้องนั้น แนะนำให้ใช้น้ำอุ่นหรือน้ำอุณหภูมิห้อง เริ่มเช็ดจากปลายมือปลายเท้าเข้าหาหัวใจ เน้นเช็ดบริเวณซอกคอ, รักแร้, ขาหนีบ และท้ายทอย ซึ่งจะอยู่ใกล้สมองส่วนที่ควบคุมอุณหภูมิมากที่สุด

ทานยาตามอาการ

ถ้ามีไข้ สามารถทานยาพาราเซตามอล เพื่อลดไข้ได้ทุก 6 ชั่วโมง สำหรับผู้ใหญ่ทานไม่เกินวันละ 4,000 มิลลิกรัม ส่วนเด็กไม่เกิน 75 มิลลิกรัม/กิโลกรัม/วัน โดยหลีกเลี่ยงการใช้แอสไพริน และถ้าไอมากก็ทานยาแก้ไอร่วมด้วย

ดื่มน้ำให้เพียงพอ

การดื่มน้ำอย่างเพียงพอ นับเป็นอีกวิธีลดไข้ที่ได้ผล นอกจากนี้ยังช่วยให้ขับเสมหะง่ายขึ้น, ช่วยรักษาปริมาตรเลือดให้คงที่ จึงไม่ต้องเสี่ยงต่อการเกิดภาวะช็อก โดยสังเกตได้จากสีของปัสสาวะ ที่ควรจะเป็นสีเหลืองอ่อนใส

สูดไอน้ำร้อน

วิธีดูแลตัวเองเมื่อเป็นไข้หวัด ที่แพทย์แผนไทยนิยมใช้มาอย่างยาวนาน คือการสูดไอน้ำร้อน ซึ่งจะทำให้เยื่อบุจมูกยุบตัว ช่วยลดอาการคัดจมูก และยังทำให้น้ำมูกเหนียวข้นน้อยลง หายใจได้โล่งขึ้นด้วย

อาการไข้หวัดใหญ่แบบไหน ที่ต้องพบแพทย์ ?

ไข้สูงลอย

หากทานยาลดไข้และเช็ดตัวแล้ว แต่ไข้ยังสูงเกิน 38 °C นานเกิน 3 วัน ควรพบแพทย์เพื่อตรวจยืนยัน รวมถึงหาสาเหตุอื่นเพิ่มเติม

หอบเหนื่อย

หากพยายามรักษาไข้หวัดใหญ่ ด้วยตัวเองแล้ว แต่รู้สึกว่า หายใจเร็วขึ้น, หายใจมีเสียงวี้ด, หอบเหนื่อยมากขึ้น, เหนื่อยจนนอนไม่ได้, ไอมาก, เสมหะเขียว ควรรีบไปโรงพยาบาล

ซึมลงมาก

ถ้าเด็กเล็ก ซึมลงมาก, ตัวอ่อนนิ่ม, ไม่ค่อยขยับแขนขา หรือผู้ใหญ่ที่ซึมลง จนสับสน ไม่รู้สึกตัว ให้รีบตามรถพยาบาลโดยด่วน

มีภาวะขาดน้ำ

หากดื่มน้ำและทานอาหารได้น้อยลง อาจมีภาวะขาดน้ำ ซึ่งหากเป็นเด็กเล็ก จะสังเกตได้จากปากแห้ง, ตาโบ๋, ร้องไห้ไม่มีน้ำตา หรือถ้าเป็นผู้ใหญ่ อาจมีอาการหน้ามืด, มึนงง, ปัสสาวะมีสีเหลืองเข้ม หรือปัสสาวะออกน้อย ซึ่งต้องระวังภาวะช็อก

อาการไข้หวัดใหญ่ไม่ดีขึ้น

ถ้ารักษาไข้หวัดใหญ่ ด้วยตัวเองแล้ว แต่ไม่ดีขึ้นภายใน 48 ชั่วโมง ให้พบแพทย์เพื่อประเมินอาการ

เป็นกลุ่มเสี่ยง

ถึงคนกลุ่มเสี่ยงจะมีอาการไม่รุนแรง แต่ควรแพทย์เพื่อรับยาต้านไวรัสให้เร็วที่สุด ไม่ควรรักษาไข้หวัดใหญ่ ด้วยตัวเองที่บ้าน จะได้ลดโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อน ตัวอย่างของกลุ่มเสี่ยง ได้แก่ เด็กอายุน้อยกว่า 2 ปี, ผู้สูงอายุ, หญิงตั้งครรภ์ รวมถึงมีโรคเรื้อรัง อย่างโรคหัวใจ, เบาหวาน, ความดันโลหิตสูง, ธาลัสซีเมีย, หอบหืด, ภูมิคุ้มกันต่ำ

การป้องกันไข้หวัดใหญ่ สำหรับทุกคน

วัคซีนไข้หวัดใหญ่ คือเครื่องมือป้องกันที่มีประสิทธิภาพสูง โดยเริ่มฉีดได้ตั้งแต่อายุ 6 เดือน โดยฉีดปีละ 1 ครั้ง ซึ่งปัจจุบันมีวัคซีนฟรีสำหรับ 7 กลุ่มเสี่ยงแล้ว สามารถสอบถามข้อมูลได้ที่สายด่วน 1330, Line @nhso และ Facebook สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ

สรุป

สำหรับวิธีดูแลตัวเองเมื่อเป็นไข้หวัดใหญ่นั้น เหมาะสำหรับคนทั่วไปที่ไม่ใช่กลุ่มเสี่ยง ซึ่งไข้มักจะลงใน 72 ชั่วโมง และอาการโดยรวมจะดีขึ้นภายใน 5 – 7 วัน แต่อาการปวดเมื่อยตามตัวและอาการไอ อาจเป็นต่อได้อีก 1 – 2 สัปดาห์